سیستم ایمنی بدن سازمانی نام آشنا در بدن انسان است که کم و بیش به گوشتان برخورد کرده است،ولی اغلب به آن بی توجه بوده ایم و درک درست و صحیحی از اهمیت آن نداریم.
یک کشور را در نظر بگیرید که نیروهای امنیتی و نظامی ضعیفی داشته و منابع فراوان و ارزشمند معدنی را در اختیار داشته باشد.
به نظر شما در این صورت چه اتفاقی رخ خواهد داد، یقیناً کشور ها و سردمداران متجاوز دنیا همگی چشمشان به دنبال اندوخته ها و منابع ارزشمند آن کشور می باشد و قصد غارت آن ها را دارند.
بدن نیز چنین است اگر بدن شما یک سیستم ایمنی قدرتمند نداشته باشد احتمال اینکه کوچکترین بیماری بتواند آسیب زیادی به شما وارد سازد بسیار زیاد است.
در این روزها و از وقتی که بیماری کرونا خواب را از چشمان جهان گرفته و تمامی انسان های ساکن زمین را به ترس و دلهره انداخته، اکنون انتظار می رود که درک درست و صحیحی از سیستم ایمنی بدن داشته باشید و این آگاهی را داشته باشید که چقدر سیستم ایمنی بدنتان بسیار مهم و حیاتی است.
در حال حاضر بهترین راه مقابله با بیماری کرونا تقویت سیستم ایمنی بدن است.
در ادامه این مقاله سعی می کنیم که سیستم ایمنی بدن را برای شما مخاطبان گرامی به چالش کشانده و عوامل ضعف و قوت سیستم ایمنی بدن را برای شما شرح دهیم.
در واقع یک سیستم ایمنی ضعیف، بدن را در برابر میکروبها و باکتریهایی که ممکن است هر روز با آنها روبرو شوید بیدفاع میگذارد و شما را مستعد ابتلا به انواع بیماریها میکند. هر کسی با سیستم ایمنی متفاوتی از جهت قدرت و ضعف متولد میشود، یعنی بعضیها نسبت به بقیه سیستم ایمنی قویتری دارند.
چیزهای زیادی وجود دارد که میتواند به سیستم ایمنی شما آسیب زده و آن را تضعیف کند.
1. سیگار نکشید
استنشاق دود ، چه از تنباکو و چه از چوب، تاثیر مستقیمی بر سیستم ایمنی دارد. دود سیگار، تولید سیتوکینهای پیش التهابی زیادی را افزایش داده و حتی واکنشهای بیش از حد شدید سیستم ایمنی را افزایش میدهد و حالت خود ایمنی ایجاد میکند. مطالعهای در سال 2014 پرده از این حقیقت برداشته که دود سیگار دارای تاثیرات سرکوب کننده سیستم ایمنی (immunosuppressive effects) است.
2. از انرژی نور خورشید استفاده کنید
قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید برای پوست و سلامت عمومی مضر است و برای همین بسیاری از افراد به طور کامل از نور خورشید پرهیز میکنند. اما با این کار به سیستم ایمنی خود آسیب میزنند. نور خورشید کمک میکند تا سیستم ایمنی خودش را بازسازی کند. وقتی در معرض نور خورشید قرار میگیرید، بدن ویتامین D میسازد که برای عملکرد درست سلولها T که مدافع سیستم ایمنی هستند لازم است. ضمنا ویتامین D نقش مهمی در متابولیسم کلسیم و استخوان دارد.
3. از افکار منفی دوری کنید
احساسات منفی چون استرس، اندوه، ترس، خشم و نگرانی، سیستم ایمنیتان را نابود میکنند. وقتی استرس دارید، میزان کورتیزول در بدنتان بالا میرود. کورتیزول، برانگیزانندهی واکنش ایمنی است و ضمنا سیستم گوارش را سرکوب میکند. همچنین کورتیزول بالا، تولید پروستاگلاندینها را که پشتیبان عملکرد ایمنی هستند کاهش میدهد.
پژوهشها نشان داده که استرس مزمن حتی میتواند شما را بیشتر مستعد سرماخوردگی و آنفلوآنزا بکند و همچنین بیشتر در معرض بیماریهایی چون بیماری قلبی، دیابت و سایر بیماریها قرار بگیرید. برای کنترل استرستان، یوگا، مدیتیشن، ماساژ و بو درمانی و خنده را امتحان کنید.
4. بخندید
حس شوخ طبعی و بذله گویی داشته باشید و اخمو نباشید. خندیدن برای سلامتی مفید است.
خندیدن میزان هورمون های استرس بدن را کم می کند و یک نوع گلبول سفید خون را که با بیماری ها می جنگد، افزایش می دهد.
حتی تصور یک ماجرای خنده دار می تواند تاثیر مثبتی روی سیستم ایمنی بدن تان داشته باشد.
در یک تحقیق، افراد به مدت سه روز فیلم خنده دار دیدند. بعد از این مدت معلوم شد مقدار هورمون های استرس در بدن آنها کاهش یافته بود.
5. به بهداشت فردی اهمیت دهید
اهمیت ندادن به بهداشت فردی تاثیر مستقیم بر سیستم ایمنی دارد.
سبک زندگی غیر بهداشتی بدن شما را در معرض میکروبهای مضر قرار داده و آن را مستعد عفونتها و بیماریها میکند.
از سویی دیگر، بهداشت مناسب با حذف میکروبها و باکتریها، شما را از بیماریها و عفونتها دور نگه میدارد. باید همیشه به یاد داشته باشید که ویروسها و باکتریها همه جا هستند و هرگز فرصتی را برای حمله به بدن شما از دست نمیدهند.
اما بهداشت زیاده از حد هم میتواند تاثیر منفی بر سیستم ایمنی بگذارد.
مطالعهای در سال 2006 نشان داد بچههایی که ابدا در معرض ویروسها و باکتریها قرار نمیگیرند، بیشتر در معرض بیماریهای خود ایمنی هستند. عادات فردی مانند مسواک زدن دندانها دوبار در روز، شستن دستها پیش از غذا، کوتاه و مرتب نگه داشتن ناخنها، هر روز دوش گرفتن، مصرف غذاهای خانگی و شستن لباسها به طور مرتب میتوانند از شما در برابر عفونتها به خوبی مراقبت کنند.
6.در انتخاب لوازم آرایشی کمی محتاط باشید
خیلی از افراد عادت دارند هر روز از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده کنند.
بسیاری از این محصولات مانند شویندههای بدن، لوسیونها، شامپوها، عطرها و حتی خیمر دندانها، بسیار سمی بوده و دارای مواد شیمیایی هستند که میتوانند سیستم ایمنی را ضعیف کنند.
تاثیر استفاده از چنین محصولاتی روی پوست یا پوست سر بیشتر از آنچه که فکر میکنید است. مواد شیمیایی مضر از طریق پوست بدون هیچ فیلتری جذب خون میشوند و تاثیر مستقیم بر عملکرد سیستم ایمنی میگذارند.
مطالعهای در سال 2003 نشان داده استفادهی مکرر از محصولات بهداشتی بر پایهی الکل منجر به از دست دادن لایهی دفاعی طبیعی پوست میشود، در نتیجه فرد در معرض باکتریها، ویروسها و کپکها قرار میگیرد. سعی کنید محصولات گیاهی معتبر را جایگزین محصولات شیمیایی کنید.
7. به اندازه کافی بخوابید
بسیاری از افراد به دلیل مشغلههای زیاد روزمزه، اهمیت خواب را نادیده میگیرند که میتواند به سیستم ایمنیشان آسیب بزند.
نداشتن خواب کافی، عملکرد سیستم ایمنی را کاهش میدهد. اگر خوب و کافی نخوابید، سیستم ایمنیتان نمیتواند تواناییهای دفاعیاش را بازیابی کند. وقتی شما در خواب هستید بدنتان آنتی بادیهای جنگنده با آنفلوآنزا را ترشح میکند.
کم خوابی های مکرر شما را در معرض عفونتها و سایر بیماریهای جدی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، دیابت و چاقی قرار میدهد. افراد بزرگسال باید دست کم 7 تا 8 ساعت خواب شبانه داشته باشند. کودکان و نوجوانان به خواب بیشتری نیاز دارند؛ بین 9 تا 11 ساعت.
8. ورزش کنید
اگر عادت دارید بیشتر روز را یکجا بنشینید و در برنامهی روزانهتان ورزش جایی ندارد، سیستم ایمنیتان را تحت تاثیر قرار میدهید. ورزش در حد متعادل، پشتیبان سیستم ایمنی بدن شما می باشد. طی ورزش، جریان خون بیشتر شده و در نتیجه دفع ضایعات از بدن بهتر صورت میگیرد. جریان خون مناسب حتی میتواند جریان آنتی بادیها و سلولهای سفید خون را که برای مبارزه با عفونتها مهم هستند بهبود ببخشد.
9.آب بنوشید
آب رسانی به بدن برای سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن مهم است. بدن و سیستم ایمنی بدون آب، عملکرد مناسبی نخواهند داشت. نوشیدن آب کافی به سیستم ایمنی کمک میکند با عفونتها مبارزه کند. همچنین آب کافی میتواند سموم مضر و ضایعات را از بدن دفع کند که این امر برای عملکرد سیستم ایمنی سودمند است.
ننوشیدن آب کافی موجب دهیدارته شدن بدن میشود که برای سیستم ایمنی ضرر دارد. طبق مطالعهای در سال 2012، دهیدراته شدن بدن موجب سرکوب سیستم ایمنی میشود. هر فرد سالمی باید دست کم 8 لیوان در روز آب بنوشد، اما نیاز به آب بسته به شرایط آب و هوایی، میزان فعالیت بدنی و سلامت عمومی میتواند متغیر باشد.
10. استفاده ناردست از آنتی بیوتیکها به سیستم ایمنی بدن آسیب میزند
آنتی بیوتیکها، اساس داروهای امروزی هستند اما استفادهی نادرست از آنها میتواند عوارض جانبی ناخواسته به جا بگذارد، مانند ناراحتی معده و اسهال و حتی واکنش آلرژیک. ذر صورت استفادهی مکرر و نامناسب از آنتی بیوتیکها به سیستم ایمنی بدن لطمه وارد می شود و هم چنین استفادهی نادرست از آنتی بیوتیکها میتواند موجب مقاومت به آنتی بیوتیک شود، یعنی آنتی بیوتیکهایی که در گذشته کارساز بودند دیگر در برابر باکتریها و سایر میکروبها عملکردی نداشته باشند و ممکن است برای درمان نیاز به دوزهای بالاتر آنتی بیوتیک یا آنتی بیوتیکهای قویتر باشد که طبیعتا عوارض جانبی شدیدتری خواهد داشت.
آنتی بیوتیکی را که برای شما تجویز نشده است مصرف نکنید.
اگر پزشکتان برای شما آنتی بیوتیک تجویز کرد، دورهی درمان را کامل کنید. همیشه از پزشکتان در مورد عوارض جانبی دارو سوال کنید. هرگز برای عفونتهای ویروسی آنتی بیوتیک مصرف نکنید، چون در مقابل ویروسها کارساز نخواهند بود.